Geçici Barınma Alanı Seçimi için AHP ve TOPSIS Kullanılarak Çok Kriterli Karar Verme: Fethiye, Türkiye Örneği
Author :
Abstract
Bu çalışma, Muğla’nın bir ilçesi olan Fethiye’deki çeşitli alanların geçici barınma bölgeleri olarak uygunluğunu, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri olan AHS (Analitik Hiyerarşi Süreci) ve TOPSIS (İdeal Çözüme Benzerliğe Göre Tercih Sıralama Tekniği) kullanarak incelemektedir. Fethiye, turistik bir destinasyon olması nedeniyle değişken bir nüfusa sahiptir ve büyük fay hatlarına yakın bir konumda yer almaktadır. Bu nedenle, Fethiye’de uygun geçici barınma alanlarının seçimi kritik öneme sahiptir. Bölgenin fay hatlarına yakınlığı ve turizm nedeniyle mevsimsel olarak artan nüfusu, olası bir deprem durumunda Fethiye’yi yüksek riskli hale getirmektedir. Bu çalışmada, detaylı bir araştırma sonucunda beş potansiyel alan belirlenmiş ve sekiz kritere göre değerlendirilmiştir: topografya, alan büyüklüğü, toplumsal destek, sağlık hizmetlerine mesafe, altyapı ve kamu hizmetlerine yakınlık, güvenlik, tehlike bölgelerinden uzaklık ve erişim kolaylığı. Bu kriterler, AHS yöntemi kullanılarak ağırlıklandırılmış ve barınma alanı seçiminde en önemli faktörlerin önceliklendirilmesi sağlanmıştır. Ardından, TOPSIS yöntemi uygulanarak, alanlar ideal ve anti-ideal çözümlere olan yakınlıklarına göre sıralanmıştır. Analiz sonucunda, beş potansiyel alan sıralanmış ve en uygun barınma alanı belirlenmiştir. Bu süreç, afet yönetimi açısından en yüksek güvenlik, erişilebilirlik ve genel uygunluğu sağlamayı hedeflemiştir.
Keywords
Abstract
This study examines the suitability of various areas in Fethiye, a district of Muğla, as temporary shelter sites using Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) methods: the Analytic Hierarchy Process (AHP) and the Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS). Fethiye is a tourist destination with a fluctuating population and is located near major fault lines. Therefore, selecting appropriate temporary shelter sites in Fethiye is of critical importance. The area's proximity to fault lines and the seasonally increasing population due to tourism make Fethiye a high-risk zone in the event of an earthquake. In this study, after a detailed investigation, five potential areas were identified and evaluated based on eight criteria: topography, area size, community support, distance to healthcare services, proximity to infrastructure and public services, safety, distance from hazard zones, and ease of access. These criteria were weighted using the AHP method to prioritize the most critical factors in shelter site selection. Then, the TOPSIS method was applied to rank the areas based on their proximity to the ideal and anti-ideal solutions. As a result of the analysis, the five potential areas were ranked, and the most suitable shelter site was identified. This process aimed to ensure the highest level of safety, accessibility, and overall suitability from a disaster management perspective.
